Xaricdə bakalavr təhsili
Xaricdə bakalavr təhsili üçün minimal olaraq xarici pasport, attestat və 9-10-11-ci sinfin qiymət cədvəli tələb olunur.
Bu zaman son sinifdə oxumaqla (gözlənilən məzuniyyət tarixi ilə) arayışla xarici universitetlərə müraciət etmək olar.
Universitetlərə (və ya ölkələrə) görə dəyişsə də, DİM və ya SAT nəticəsi şərt deyil. Bu nəticələr olmadan da bir çox universitetlərə müraciət etmək olar. Bəzi universitetlər isə DİM və ya SAT nəticəsini tələb etdiyi üçün bu imtahan nəticələri ilə daha çox universitetə müraciət etmək mümkündür.
Burada 2 əsas məqam var: Azərbaycanın 11 illik attestatı ilə birbaşa bakalavr təhsilinə başlamaq imkanı və bakalavr ixtisasları ingiliscə olan ölkələr. Hər iki faktoru nəzərə alaraq, Polşa, Latviya, Litva, Estoniya, Çexiya və Macarıstan kimi ölkələrdən seçim etmək olar. Xaricdə bakalavr təhsili məqaləmdə ətraflı məlumat əldə edə bilərsiniz.
Xarici ölkələrdə təqaüdlə bakalavr təhsili üçün imkanlar ciddi dərəcədə məhduddur. Latviya, Macarıstan və Koreya kimi çox az sayda ölkələr var ki, burada bakalavr üçün təqaüd proqramları mümkündür. Əlavə olaraq, Azərbaycanın Dövlət Proqramına da müraciət etmək olar.
Xaricdə magistratura təhsili
Xarici ölkələrdə magistratura təhsili üçün minimal olaraq tələb olunan sənədlərə xarici pasport, bakalavr diplomu və əlavəsi daxildir.
Son kursda oxumaqla (gözlənilən məzuniyyət tarixi ilə) bağlı arayışla xarici universitetlərə müraciət etmək olar.
Bu kimi sertifikatlar adətən ABŞ, Kanada və Qərbi Avropanın dünyaca yüksək reytinqli universitetlərinə və ya akademik təqaüd proqramlarına müraciət zamanı tələb oluna və ya tövsiyə oluna bilər. GMAT adəti üzrə iqtisad yönümlü, GRE isə sosial və ya humanitar yönümlü ixtisaslar üçün istənilir.
Xaricdə magistratura proqramı üzrə təqaüdlər adətən akademik göstəricilərə görə verilir. Bu baxımdan yüksək GPA, dil bilikləri, akademik-sosial fəaliyyət və tələbənin şəxsi motivasiyası əsas göstəricilər hesab olunur.
Diplomların tanınması və hərbi xidmətdən möhlət
Bəli, tanınır. Xarici ölkələrin diplom tanınma prosesi mövcud qanunvericiliyə uyğun həyata keçirilir.
Tələbə, qəbul olduğu universitetin öz ölkəsində dövlət tərəfindən akkreditə olunmasına (yəni, dövlətin universiteti rəsmi tanımasına) əmin olmalı, əyani təhsil almalı, həmin ölkədə kifayət qədər vaxt keçirməli və Azərbaycanda təşkil oluna biləcək imtahandan ən azı qənaətbəxş nəticə əldə etməlidir. Xarici diplomların tanınmasına dair məqaləmdə bu sual haqqında daha ətraflı verilmişdir.
Təhsildə Keyfiyyət Təminatı Agentliyi diplom tanınma prosesini həyata keçirən qurumdur.
Xeyr, elə bir siyahı heç bir qurum və ya nazirlikdə yoxdur.
Bəli, TKTA tərəfindən daima yenilənən diplomları tanınmayan universitetlərin siyahısına baxa bilərsiniz.
Bəli. Hansı ölkədə oxumağınızdan asılı olmayaraq yalnız əyani əsaslarla təhsil aldıqda hərbi xidmətdən möhlət hüququ verilir.
Xeyr, yalnız əyani əsaslarla təhsil tələbəyə bu hüququ verir.
Xeyr, şərti qəbul sənədi hər hansı tələbənin təhsil alacağına zəmanət vermədiyi üçün hərbi xidmətdən möhlət almaq naminə xarici universitetdən tam qəbul sənədi tələb olunur.
Bəli. “Hərbi vəzifə və hərbi xidmət haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun 21-ci maddəsinə əsasən hərbi xidmətdən möhlət hüququ bir təhsil pilləsi üçün yalnız bir dəfə verilir. İkinci bakalavr təhsili yalnız hərbi xidmətdən sonra mümkündür.
“Hərbi vəzifə və hərbi xidmət haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun 21-ci maddəsinə əsasən tələbəyə 6 ay möhlət verilir. Tələbə bu müddət ərzində universitetə bərpa və ya başqa universitetə transfer olunmursa, hərbi xidmətə çağırılır.
Viza
Bəli. Bütün viza tələb edən ölkələrdə bank hesabında müəyyən məbləği göstərmək tələbi olunur.
Bu vizaya müraciət etdiyiniz ölkədən asılıdır. Məsələn, Almaniya təhsil vizası üçün qoyulmalı 11,904 avro tələbənin bir illik xərclərini əvvəlcədən qarşılamaq üçündür və bank hesabından bir dəfəyə çıxardıla bilməz. Xüsusi şərtlərlə hesab açıldığı üçün tələbə, bu puldan ayda maksimum 992 avro olmaqla istifadə edə bilər.
Xeyr. Məsələn, Polşa, Çexiya, Macarıstan, Estoniya, İtaliya kimi ölkələrdə belə bir məhdudiyyət yoxdur və bank hesabındakı pulu vizadan sonra çıxartmaq olar. Vizalarla bağlı yazılan məqalələrdə daha ətraflı məlumat əldə edə bilərsiniz.
Rəsmi olaraq viza müraciətlərində yaş məhdudiyyəti yoxdur. Sadəcə, tövsiyə edirəm ki, yaşı müəyyən qədər çox olan tələbələr, təhsil alacaqları ixtisasları ya karyeralarına, ya da əvvəlki ixtisaslarına uyğun olaraq seçsinlər. İmtina almamaq üçün tövsiyələr adlı məqaləmdə bir sıra əsas məqamlara toxunmağa çalışmışam.